torpedo Nitrox partial blending...


Nitrox partial blending, een al bij al eenvoudige manier om vertrekkende van een al dan niet lege fles (met opgemeten O2-percentage en resterende flesdruk) mits bijvullen van een zekere hoeveelheid pure O2 en nadien optoppen met doodgewone perslucht een gewenst nitrox-mengsel te bekomen.
Wat heb je daarvoor nodig: een nauwkeurige manometer en een O2-analyser om het nog in de fles aanwezige mengsel te analyseren, en verder een grote O2-bufferfles met gepaste O2-overvulslang met regelbaar debiet (vb. naaldventiel) en heel nauwkeurige manometer, en dan nadien optoppen/bijvullen met pure perslucht. Vanzelfsprekend dient alles O2-zuiver en O2-geschikt te zijn enz., en moet je zelf goed weten waar je mee bezig bent, en uiteraard moet de resterende druk in de O2-buffer hoger zijn dan de startdruk in je fles, enz.

Je moet dus berekenen hoeveel pure O2 je juist dient bij te vullen... in diverse (advanced) nitrox-cursussen wordt die berekening een beetje als "black magic" behandeld terwijl in essentie de redenering, en bijhorende berekening, poepsimpel is: je kijkt waar je finaal wil uitkomen wat betreft de hoeveelheid O2 (ttz totale einddruk PF en gewenst O2-percentage O2F), en dan kijk je waarvan je vertrekt (resterende flesdruk PS en opgemeten O2-percentage O2S), en wat er dan tekort is aan zuurstof moet je aanvullen met deels pure O2 (volume/druk PO2) en verder dan optoppen tot einddruk PF met gewone perslucht (waar 21% O2 in zit). Gewoon een simpel vraagstukje/rekensommetje op het niveau van de lagere school...

Je wil dus eindigen met PF*O2F, je vertrekt van PS*O2S, en wat ontbreekt (PF*O2F-PS*O2S) moet dan komen van een stuk pure O2 (PO2*100) en het deel optoppen met perslucht (PF-PS-PO2)*21%.
In formulevorm is dat dan:

PF*O2F - PS*O2S = PO2*100 + (PF-PS-PO2)*21     oftewel:     PO2 = [PF*(O2F-21)-PS*(O2S-21)]/79

Een voorbeeldje: je hebt nog 75bar op de fles en je meet 30% O2 met je analyser (9% "te veel" dus t.o.v. perslucht), je wil finaal 210bar op de fles met een O2-percentage van 36% (15% "te veel" dus). Dat betekent dat je vertrekt met 9*75 bar.% overmaat aan O2 en je wil eindigen met 15*210 bar.% overmaat aan O2, en dat tekort van 2475bar.% wil je aanvullen met pure O2 (die 79% "te veel" aan O2) heeft, en dan geeft de eenvoudige formule aan (2475/79) dat je hiervoor afgerond 31.3bar pure O2 dient bij te vullen.
Je kan dat formuletje even zelf snel berekenen, of de "calculator" hieronder gebruiken (of de standalone calculator rechts): hiervoor vul je alle gegevens in (MET decimaal punt!, dus je geeft in: 75. en 30. en 210. en 36., of uiteraard andere waarden als je iets anders wenst te berekenen), en je drukt op de "="-knop om het resultaat te bekomen.
Opmerking: het rekenschema rechts is voor het geval dat ge gewoon optopt met perslucht, dus zonder eerst extra O2-toevoeging.

Partial blending met O2-toevoeging

Resterende flesdruk (PS in bar) op het begin:
Opgemeten O2 (O2S in percent) op het begin:
Gewenste finale flesdruk (PF in bar):
Gewenste finale O2 (O2F in percent):
Toe te voegen pure O2 (PO2 in bar)
MOD (max. diepte in m voor ppO2_max 1.4bar) voor dat O2%
Gewoon optoppen met perslucht

Resterende flesdruk (PS in bar) op het begin:
Opgemeten O2 (O2S in percent) op het begin:
Gewenste finale flesdruk (PF in bar):
Finale O2 (in percent):
MOD (max. diepte, ppO2_max 1.4bar) voor dat O2% (in m)

Voor wie de basis-rekenkunde uit de lagere school al wat te ver in het verleden ligt: je kan de redenering ook heel eenvoudig opbouwen door gewone perslucht (21% O2) als referentie te nemen en te redeneren vanuit hoeveel O2 te telkens extra wil bovenop die 21%. Je wil dus eindigen met PF*(O2F-21), je vertrekt van PS*(O2S-21), en wat ontbreekt van een stuk pure O2 (PO2*79). In formulevorm is dat dan:

PF*(O2F-21) - PS*(O2S-21) = PO2*79     oftewel opnieuw:     PO2 = [PF*(O2F-21)-PS*(O2S-21)]/79

En stel dat je nu geen pure O2 hebt als "extra O2"-leverancier maar pre-mixed EAN50, al dan niet "uit de muur"? Kan je daar wat mee aanvangen?


En nog wat leuke/handige tabellen, om te bekijken, om uit te printen en te lamineren en bij je O2-analyser te stoppen, enz.
De linkse geeft de MOD (Max. Operating Depth) in m voor een max. ppO2 van resp. 1.4, 1.6, 1.8 en 2bar. De middelste geeft de MOD voor 1.4bar max. ppO2. De rechtse idem maar met nog een extra tabel van wat de ELD (Equivalente LuchtDiepte) zou zijn voor wat betreft de ppN2 bij die MOD voor dat O2-percentage.
En gelijk ook een geheugensteuntje ("snapdoos") ivm wat te doen moest er onderwater toch iets fout blijken te lopen bij een nitrox-duik. De essentie is "gewoon direct stijgen, behalve als er gevaar is op een longoverdruk tgv een geblokkeerd stemspleet".

En nog een leuke informatieve link... nitrox en de vermeende impact op vermoeidheid na een duik...


© 2001, Luc Dupas Last update: Feb 27 12:14